Druga młodość sowieckiego mitu

źródło: AFP

„Nie dopuścmy do zbrodni!” Manifestacja francuskich komunistów w obronie Juliusa i Ethel Rosenbergów, Paryż, czerwiec 1953

Prawie 20 lat po upadku komunizmu w Polsce trzeba nagle od nowa mówić rzeczy, które jeszcze nie tak dawno były oczywiste i które z takim mozołem tłumaczyliśmy zachodnim lewicowcom

Wrzesień 2008 r. W amerykańskiej prasie zaskakujące tytuły: „Rosenbergowie winni”. Odkrycie, pomyślałby kto, nieco spóźnione; tytuł, wydawałoby się, trochę anachroniczny. Czytając go, miało się wrażenie cofnięcia się w czasie. Podobne wrażenie miewa się niekiedy teraz w Polsce.

Dla większości z nas – tych, którzy w ogóle sprawę pamiętają – co do winy Rosenbergów skazanych w 1953 r. za szpiegostwo na rzecz Związku Sowieckiego, nie było wątpliwości. (Przynajmniej nie było jej w przypadku Juliusa; nadal nie jest całkiem jasne, do jakiego stopnia Ethel była świadomie zaangażowana w pracę swojego męża). Lecz spora część amerykańskiej lewicy, może nawet ogromna jej większość, takie wątpliwości miała; podobnie jak miała je, wbrew wszelkim dowodom, w sprawie Algera Hissa.

W wyroku skazującym Rosenbergów na śmierć widziano próbę stłumienia niezależnego myślenia, zamach na wolność słowa, skutki antykomunistycznej histerii rozpętanej przez McCarthy’ego, tłumienie sprzeciwu wobec antysowieckiej polityki rządu amerykańskiego, szczucie człowieka, który wierzył w pokój i był wierny swoim ideałom itp.

Ronald Radosh w swojej świetnej książce o amerykańskiej lewicy („Commies: A Journey Through the Old Left, the New Left and the Leftover Left”, 2001) pisze, że dla wszystkich w jego środowisku było oczywistą, niepodważalną prawdą, iż Rosenbergowie byli „niewinnymi...